Behandelingen psoriasis

Wat is het?

Lokale behandeling van psoriasis zijn smeersels voor op de huid zoals een zalf, crème, lotion, pasta, gel, emulsie, schuim of shampoo. Er zijn basisproducten beschikbaar die een beschermende werking hebben en voorkomen dat de huid uitdroogt. Daarnaast zijn er ook geneesmiddelen beschikbaar met daarin werkzame stoffen zoals: corticosteroïden, vitamine D3-analogen, ditranol en koolteer.

Corticosteroïden

Corticosteroïden zijn zalven, crèmes of lotions waar een stof in zit die lijkt op het natuurlijke hormoon cortisol. Daarom ken je deze crèmes misschien ook wel als ‘hormoonzalf. Ze zorgen ervoor dat de overmatige reactie van je afweer die bijdraagt aan de symptomen van je psoriasis wordt afgeremd. Hierdoor verminderen corticosteroïden de symptomen van psoriasis. Er zijn verschillende soorten corticosteroïden met verschillende sterktes, afhankelijk van de ernst van de psoriasis.

Vitamine D3-analogen

Vitamine D3-analogen remmen de verhoogde celdeling in de huid en de aanmaak van ontstekingscellen in de psoriasisplekken. Ook zorgen ze ervoor dat nieuwe huidcellen volledig uitgroeien. Vitamine D3-analogen worden vaak gelijktijdig met een hormooncrème of -zalf gebruikt.

Ditranol

Ditranol is een synthetische (nagemaakte) stof. Het remt de snelle celdeling en heeft effect op de uitrijping van de hoorncellen en de ontstekingsactiviteit in de huid. Bovendien zorgt het voor het loslaten van de schilfers van de hoornlaag.

Koolteer

Teer wordt verwerkt in zalven en crèmes omdat het de ontsteking in de huid en versnelde celdeling remt. Teer zorgt er ook voor dat de jeuk snel afneemt.

Calcineurineremmers

Tacrolimus en pimecrolimus, beide calcineurineremmers, zijn in Nederland niet geregistreerd voor de behandeling van psoriasis. Deze middelen remmen de verhoogde activiteit van het immuunsysteem en onderdrukken daardoor ontstekingsreacties in de huid.

Salicylzuur

Bij psoriasis is er sprake van dikke, rode en schilferige huid. Daardoor kunnen de zalven en crèmes niet goed in de huid doordringen. Salicylzuur weekt de huidschilvers los, zodat de schilfers beter te verwijderen zijn.

Hoe dien je het toe?

Lokale behandelingen worden op de huid aangebracht. Je arts geeft een smeeradvies waarbij aangegeven wordt met hoeveel crème en hoe vaak je je moet insmeren. Het is belangrijk om het smeeradvies van je arts te volgen en uit te voeren.

Welke geneesmiddelen worden voorgeschreven?

Er zijn verschillende geneesmiddelen beschikbaar.

Het effect en de bijwerkingen van geneesmiddelen zijn niet bij iedereen hetzelfde, daarom is het belangrijk om met je arts te bespreken wat voor jou de juiste behandeling is.

Voor meer informatie over geneesmiddelen neem contact op met je arts of apotheker, kijk op apotheek.nl of lees de bijsluiter.

Wat is het?

Zonlicht kan helpen bij psoriasis. UV (ultraviolet) is een bestanddeel van zonlicht en remt het overactieve afweersysteem van je lichaam; de oorzaak van je psoriasis. Zo helpt zonlicht psoriasis te verminderen. Dit wetende, bestaan er verschillende vormen van lichttherapie, waarmee de huid wordt belicht met een afgepaste dosis UV-licht. Zo verbrandt de huid niet. Zonlicht is namelijk schadelijk voor de huid en verhoogt het risico op huidkanker. Daarom is een goed gedoseerde belichting noodzakelijk.

Hoe dien je het toe?

Voor lichttherapie zijn er gemiddeld 25-30 behandelingen nodig gedurende een periode van twee tot drie maanden. De behandelingen vind plaats in het ziekenhuis of in een dag behandelcentrum. Er zijn daarnaast ook mogelijkheden om thuis een UVB-belichtingsapparaat te installeren.

Als lokale behandeling niet of onvoldoende werkt, kan er ook een systemische behandeling worden voorgeschreven. Systemische behandelingen worden vaak per injectie of pil toegediend en werken van binnenuit het lichaam.

Wat is het?

Immunosuppresiva

Ciclosporine behoort tot de groep immunosuppressiva en wordt toegepast bij psoriasis. Bij ernstige vormen van psoriasis kan methotrexaat, als alternatief worden gebruikt. De overeenkomst tussen deze medicijnen is dat ze gericht zijn op het onderdrukken van het afweersysteem, maar ze doen dat elk op een specifieke manier. Door het onderdrukken van het afweersysteem, neemt de activiteit van de ontsteking af.

Fumaraten

Dimethulfumaraat is de werkzame stof. Het is een stof die ook in alle lichaamscellen voorkomt, ook wel een lichaamseigen stof. De stof remt eiwitten die voor de ontstekingen in de huid zorgen. Deze eiwitten heten interleukines. Interleukine-23 (IL-23) en interleukine-17 (IL-17) zijn twee specifieke eiwitten die betrokken zijn bij psoriasis.

Vitamine A-analogen

Acitretine is een stof die is afgeleid van vitamine A. Acitretine heeft drievoudig werkingsmechanisme. Ten eerste heeft het een ontstekingsremmende werking. Daarnaast remt het de snelle celdeling van de huidcellen en ook de verhoorning van de huid wordt geremd.

Apremilast

Aprimelast remt een specifiek enzym, namelijk enzym PDE4 (fosfodiesterase 4). Bij psoriasis is het enzym overactief, waardoor er extra eiwitten vrijkomen die voor ontstekingen zorgen. Door het enzym te remmen worden ook de ontstekingseiwitten geremd.

Hoe dien je het toe?

Immunosuppressiva, fumaraten, vitamine A-analogen en apremilast zijn beschikbaar in de vorm van tabletten en capsules, deze worden via de mond (oraal) ingenomen. Methotrexaat is naast tabletten ook beschikbaar als poeder voor injectievloeistof en prikpen, de opgeloste poeder wordt via een injectie (intraveneus (infuus) of subcutaan (spuit)) toegediend. Corticosteroïden zijn ook beschikbaar in de vorm van korrels en poeder voor injectievloeistof. Korrels neem je via de mond (oraal) in, de opgeloste poeder wordt via een injectie (intraveneus) toegediend. Welke toedieningsvorm je nodig hebt, hangt onder andere af van de plaats en de ernst van de ontsteking.

Welke geneesmiddelen worden voorgeschreven?

Het effect en de bijwerkingen van geneesmiddelen zijn niet bij iedereen hetzelfde, daarom is het belangrijk om met je arts te bespreken wat voor jou de juiste behandeling is.

Voor meer informatie over geneesmiddelen neem contact op met je arts of apotheker, kijk op apotheek.nl of lees de bijsluiter.

Wat is het?

Is je psoriasis niet verholpen met de voorgaande geneesmiddelen, dan zijn biologische medicijnen een volgende optie. Er zijn verschillende soorten biologische medicijnen. Alle biologische medicijnen verschillen van elkaar in werking, in bijwerkingen en hoe snel er verbetering optreedt. De biologische medicijnen werken op een andere receptor in je lichaam. Bespreek met je arts wat je belangrijk vindt en welk middel het best bij je past.

Biologische medicijnen, ook wel biologicals genoemd, worden via een biotechnologische weg gemaakt. Dat betekent dat deze medicijnen met behulp van levende organismen of cellen worden gemaakt. Dit in tegenstelling tot ‘klassieke’ medicijnen, welke worden gemaakt door het samenvoegen van chemische stoffen.

Een behandeling met biologische medicijnen onderdrukt het afweersysteem. Er zijn verschillende soorten biologische medicijnen die allemaal het afweersysteem onderdrukken, maar aangrijpen op verschillende eiwitten in het ontstekingsproces. Deze verschillende eiwitten kunnen allemaal een rol spelen in het ontstekingsproces en de geneesmiddelen werken dan ook verschillend.

Anti-TNF therapie onderdrukt de ontsteking stimulerende stof TNF-alfa. Dit is een lichaamseigen eiwit dat een rol speelt bij het ontstaan van ontstekingen.

Interleukines zijn eiwitten die een rol spelen bij ontstekingen. Interleukine-remmers kunnen zich binden aan deze eiwitten en remmen daardoor hun werking. Er zijn verschillende interleukines die een rol spelen bij psoriasis waaronder IL 12, IL-17 en IL-23 met als gevolg dat het ontstekingsproces en het afweersysteem geremd wordt.

Tegenwoordig zijn er ook zogenaamde biosimilars op de markt voor de behandeling van psoriasis. Een biosimilar lijkt op een origineel biologisch geneesmiddel (het biologisch referentiegeneesmiddel), maar is niet in alle opzichten hetzelfde en is dan ook geen kopie daarvan. Elk biologisch geneesmiddel heeft namelijk unieke eigenschappen. Bovendien verschillen productieprocessen per fabrikant.

Je arts zal je informeren of je het origineel of een biosimilar krijgt toegediend.

Hoe dien je het toe?

Biologische geneesmiddelen zijn beschikbaar in de vorm van prikpen, injectie of een infuus. De injectievloeistof wordt thuis door middel van een injectiepen zelf toegediend en het infuus wordt in het ziekenhuis toegediend.

Welke geneesmiddelen worden voorgeschreven?