Behandelingen artritis psoriatica (PsA)
Op deze pagina vind je informatie over de geneesmiddelen die worden ingezet bij artritis psoriatica en de volgorde die daarbij meestal wordt aangehouden. Dit overzicht is bedoeld als extra inzicht in jouw mogelijkheden en kun je gebruiken bij je beslissingen over je behandeling en in de gesprekken met je arts.
Naast medicijnen zijn er ook andere dingen die onderdeel van je behandeling kunnen zijn, zoals fysiotherapie, leefstijladvies (bewegen, niet-roken, gezonde voeding, etc) of psychologische ondersteuning. Bespreek met je arts wat jou zou kunnen helpen.

Behandel stappenplan
Stap 1
Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAIDs)
Wat is het?
Algemene pijnstillers, zoals paracetamol, verminderen de pijn maar helpen niet tegen de ontstekingen. Ontstekingsremmende pijnstillers, zoals NSAID’s (niet-steroïdale anti-inflammatoire middelen), worden veel gebruikt bij de behandeling van artritis psoriatica. NSAID’s verminderen zowel de pijn als de ontstekingen. Ibuprofen, diclofenac, naproxen, celecoxib en etoricoxib zijn NSAID’s die voor artritis psoriatica gebruikt worden.
Hoe dien je het toe?
NSAID's zijn medicijnen die je kunt krijgen als gewone pillen, langzaam werkende pillen, kauwtabletten, capsules, vloeibare siroop, zetpillen of via een infuus. Ibuprofen is beschikbaar in tabletten, capsules, vloeibare capsules (liquid caps), korrels en drank. Diclofenac en naproxen zijn verkrijgbaar als pillen en zetpillen. Vraag je dokter hoe en wanneer je deze medicijnen moet nemen.
Welke geneesmiddelen worden voorgeschreven?
Klassieke NSAIDs | COX-2 selectieve NSAIDs | ||
---|---|---|---|
Stofnaam | Merknaam (onder andere) | Stofnaam | Merknaam (onder andere) |
Ibuprofen | Advil® Brufen® Cataflam® Livsane® Nurofen® Spidifen® Voltaren K® |
Celecoxib | Celebrex® |
Naproxen | Aleve® | Etoricoxib | Arcoxia® |
Bijwerkingen
Wil je weten welke bijwerkingen je medicijnen kunnen hebben? Kijk dan op de website van het Farmacotherapeutisch Kompas.
Het effect en de bijwerkingen van geneesmiddelen zijn niet bij iedereen hetzelfde, daarom is het belangrijk om met je arts te bespreken wat voor jou de juiste behandeling is.
Voor meer informatie over geneesmiddelen neem contact op met je arts of apotheker, kijk op apotheek.nl of lees de bijsluiter.
Stap 2
Corticosteroïden
Corticosteroïden
Wat is het?
Bij artritis psoriatica is je afweersysteem (het immuunsysteem) ontregeld. Het valt goede lichaamscellen aan, waardoor ontstekingen ontstaan. Een corticosteroïd, bijvoorbeeld prednison, is een ontstekingsremmend en afweer onderdrukkend hormoon dat ontstekingen remt en de afweerreactie onderdrukt. Corticosteroïden worden ingespoten in de gewrichten. Dit gebeurt vooral als je pijn hebt in de gewrichten van je armen en benen. Je kunt deze medicijnen ook als tabletten krijgen.
Hoe dien je het toe?
Corticosteroïden komen als poeder dat wordt opgelost en via een injectie wordt gegeven. Je kunt deze medicijnen ook in tabletvorm krijgen.
Welke geneesmiddelen worden voorgeschreven?
Corticosteroïden | |
---|---|
Stofnaam | Merknaam (onder andere) |
Betamethason | Celestone® |
Dexamethason | |
Hydrocortison | Solu-Cortef® |
Prednisolon | |
Triamcinolonacetonide | Kenacort-A® |
Bijwerkingen
Wil je weten welke bijwerkingen je medicijnen kunnen hebben? Kijk dan op de website van het Farmacotherapeutisch Kompas.
Het effect en de bijwerkingen van geneesmiddelen zijn niet bij iedereen hetzelfde, daarom is het belangrijk om met je arts te bespreken wat voor jou de juiste behandeling is.
Voor meer informatie over geneesmiddelen neem contact op met je arts of apotheker, kijk op apotheek.nl of lees de bijsluiter.
Stap 3
Conventionele synthetische (cs)DMARDs
Wat is het?
Methotrexaat, sulfasalazine en leflunomide, zijn alle drie immunosuppressiva, ook wel DMARDs. DMARDs (disease-modifying antirheumatic drugs) onderdrukken de afweerreactie van je lichaam waardoor de gewrichtsontstekingen kunnen verminderen, ook wel immunosuppressiva genoemd. Dat merk je aan het afnemen van de pijn, zwelling en stijfheid van je gewrichten. De klassieke DMARDs, ook wel conventionele synthetische (csDMARDs), verschillen van elkaar in werking, in bijwerkingen en hoe snel er verbetering optreedt.
Hoe dien je het toe?
Methotrexaat, sulfalazine en leflunomide zijn beschikbaar in de vorm van tabletten. Deze neem je via de mond in. Methotrexaat is ook beschikbaar als injectievloeistof (voor subcutane of intramusculaire injectie) en als kant-en-klare prikpen voor thuisgebruik. Welke toedieningsvorm het meest geschikt is, hangt onder andere af van de plaats en ernst van de ontsteking, en van je persoonlijke situatie.
Welke geneesmiddelen worden voorgeschreven?
Immunosuppressiva | |
---|---|
Stofnaam | Merknaam (onder andere) |
Leflunomide | Arava® |
Methotrexaat |
Ebetrex® Emthexate® Injexate® Metoject® |
Sulfalazine | Salazopyrine® |
Bijwerkingen
Wil je weten welke bijwerkingen je medicijnen kunnen hebben? Kijk dan op de website van het Farmacotherapeutisch Kompas.
Het effect en de bijwerkingen van geneesmiddelen zijn niet bij iedereen hetzelfde, daarom is het belangrijk om met je arts te bespreken wat voor jou de juiste behandeling is.
Voor meer informatie over geneesmiddelen neem contact op met je arts of apotheker, kijk op apotheek.nl of lees de bijsluiter.
Stap 4
Biologische geneesmiddelen (biologicals) en JAK-remmers
Biologische geneesmiddelen (biologicals)
Wat is het?
Biologische medicijnen, ook wel biologicals genoemd, worden via een biotechnologische weg gemaakt. Dat betekent dat deze medicijnen met behulp van levende organismen of cellen worden gemaakt. Dit in tegenstelling tot ‘klassieke’ medicijnen, welke worden gemaakt door het samenvoegen van chemische stoffen.
Een behandeling met biologische medicijnen onderdrukt het afweersysteem. Er zijn verschillende soorten biologische medicijnen die allemaal het afweersysteem onderdrukken, maar aangrijpen op verschillende eiwitten in het ontstekingsproces. Deze verschillende eiwitten kunnen allemaal een rol spelen in het ontstekingsproces en de geneesmiddelen werken dan ook verschillend.
Anti-TNF therapie onderdrukt de ontsteking stimulerende stof TNF-alfa. Dit is een lichaamseigen eiwit dat een rol speelt bij het ontstaan van ontstekingen.
B- en t-cel remmers remmen de b- en t-cellen, die een belangrijke rol spelen bij het ontstekingsproces. Door die twee type cellen te remmen, wordt de ontstekingsreactie onderdrukt.
Interleukines zijn eiwitten die een rol spelen bij ontstekingen. Interleukine-remmers kunnen zich binden aan deze eiwitten en remmen daardoor hun werking. Er zijn verschillende interleukines die een rol spelen bij artritis psoriatica waaronder IL 12, IL-17 en IL-23 met als gevolg dat het ontstekingsproces en het afweersysteem geremd wordt.
Tegenwoordig zijn er ook zogenaamde biosimilars op de markt voor de behandeling van artritis psoriatica. Een biosimilar lijkt op een origineel biologisch geneesmiddel (het biologisch referentiegeneesmiddel), maar is niet in alle opzichten hetzelfde en is dan ook geen kopie daarvan. Elk biologisch geneesmiddel heeft namelijk unieke eigenschappen. Bovendien verschillen productieprocessen per fabrikant.
Je arts zal je informeren of je het origineel of een biosimilar krijgt toegediend.
JAK-remmers
Wat is het?
JAK-remmers zijn medicijnen die de activiteit van bepaalde enzymen in lichaamscellen remmen. Het gaat om zogenoemde januskinasen (JAK). Deze enzymen zijn onder andere betrokken bij ontstekingen en immuunreacties. Door deze JAK's te remmen kan het ontstekingsproces worden geremd.
Hoe dien je het toe?
Biologische geneesmiddelen zijn beschikbaar in de vorm van prikpen, injectie of een infuus. De injectievloeistof wordt thuis door middel van een injectiepen zelf toegediend en het infuus wordt in het ziekenhuis toegediend.
JAK-remmers komen in de vorm van een tablet. De aanbevolen dosering verschilt per geneesmiddel en wordt door je arts vastgesteld en voorgeschreven. Gebruik altijd de dosering die je arts heeft voorgeschreven en nooit meer of minder.
Welke geneesmiddelen worden voorgeschreven?
TNF-alfa remmers | ||
---|---|---|
Stofnaam | Merknaam (onder andere) | |
Adalimumab |
Amgevita® Humira® Hulio® Hukyndra® Hyrimoz® Idacio® Imraldi® Yulflima® |
|
Certolizumab pegol | Cimzia® | |
Etanercept |
Benepali® Enbrel® Erelzi® |
|
Infliximab |
Flixabi® Inflectra® Remicade® Remsima® Zessly® |
|
T-cel remmers | ||
Stofnaam | Merknaam (onder andere) | |
Abatacept | Orencia® | |
Interleukine-remmers | ||
Stofnaam | Merknaam (onder andere) | Inhibitor |
Bimekizumab | Bimzelx® | IL-17A/F-remmer |
Guselkumab | Tremfya® | IL-23-remmer |
Ixekizumab | Taltz® | IL-17A-remmer |
Risankizumab | Skyrizi® | IL-23-remmer |
Secukinumab | Cosentyx® | IL-17-remmer |
Ustekinumab |
Imuldosa® Pyzchiva® Stelara® Uzpruvo® Wezenla® |
IL-12/23-remmer IL-12/23-remmer IL-12/23-remmer IL-12/23-remmer IL-12/23-remmer |
Targeted synthetic DMARDs | ||
JAK-remmers | ||
Stofnaam | Merknaam (onder andere) | |
Tofacitinib | Xeljanz® | |
Upadacitinib | Rinvoq® | |
PDE4-remmers | ||
Stofnaam | Merknaam (onder andere) | |
Apremilast | Otezla® |
Bijwerkingen
Wil je weten welke bijwerkingen je medicijnen kunnen hebben? Kijk dan op de website van het Farmacotherapeutisch Kompas.
Het effect en de bijwerkingen van geneesmiddelen zijn niet bij iedereen hetzelfde, daarom is het belangrijk om met je arts te bespreken wat voor jou de juiste behandeling is.
Voor meer informatie over geneesmiddelen neem contact op met je arts of apotheker, kijk op apotheek.nl of lees de bijsluiter.
Behandeldoelen
Start met bepalen wat voor jou belangrijk is, dat is namelijk de eerste stap naar meer controle over je aandoening. Bespreek waar je, vanwege je ziekte, tegenaan loopt, wat je frustreert en wat je graag zou willen. Daarmee krijgt de arts een goed beeld van jou en wat je belangrijk vindt. Op die manier kunnen jullie samen beter toewerken naar het behalen van de behandeldoelen.
Haal het maximale uit je behandeling
Het kan lastig zijn om over je ziekte te praten. Hoe beïnvloedt de ziekte jouw leven? En hoe verwoord je wat je wil en wat jouw doelen zijn? Je weet ook niet altijd precies wat de mogelijkheden zijn. Het is daarom handig om meer inzicht te krijgen in jouw klachten en duidelijk te communiceren met je arts wat voor jou belangrijk is. Die kan dan samen met jou bepalen welke behandeling het beste bij jou past om jouw doelen te bereiken.
Vul de gesprekshulp in
Verhalen van anderen
Bekijk alle verhalen van anderen
Ik dacht dat ik duidelijk vertelde wat ik nodig had, dat bleek niet zo te zijn.
Marieke heeft artritis psoriatica
Vertel over je klachten in zo veel mogelijk details, je arts haalt daar aanwijzingen uit.
Marijn Vis, reumatoloog.
Als je voelt dat iemand niet de juiste arts is voor jou, kijk dan wie beter bij je past.
Bea Radovits, reumatoloog.